خودکشی دو کارگر یا جنایت در حق کارگران؟!

 احمد زاهدی لنگرودی
http://ahmadzahedi.blog.ir

سایت  انزلی کلاب در تاریخ ۴/۷/۱۳۹۴ در خبری، با عنوان خودکشی‌های سریالی در بندرانزلی از شایعات عجیب در رابطه با خودکشی دو کارگر شهرداری نوشت.1 پس از آن منابع خبرگزاری ایلنا در شهرداری انزلی! خبر را تایید کردند و مشخص شد این کارگران حدود ۵۰ سال سن داشتند و بصورت پیمانکاری در استخدام شهرداری انزلی بودند که خود را حلق آویز کرده‌اند. این فاجعه، در تاریخ پانزدهم مهرماه در محل سکونت کارگر اتفاق افتاده است. کارگر مذکور را که خبرگزاری رسمی جمهوری اسلامی، ایرنا در خبری که خیلی زود از روی خبرگزاری حذف کرد! احمدعلی شوریده، معرفی کرده است به دلیل مشکلات جسمانی، با داشتن دو فرزند خود را در خانه حلق آویز کرد. گفته شده که مرحوم شوریده پنجاه ساله و با بیش از بیست و پنج سال سابقه کار در شهرداری یک کلیه‌ی خویش را از دست داده بود و از بیماری و هزینه‌های بالای درمان رنج می‌برد. کار رفتگری در هوای بارانی و مرطوب بندر انزلی، یکی از سخت‌ترین و خطرناک‌ترین مشاغل کارگری محسوب می‌شود، و کارگران زحمت‌کش شهرداری در استان‌های شمالی و بالاخص بندر انزلی که پرباران‌ترین شهر ایران و یکی از توریستی‌ترین شهرهای گیلان است، کاری بسیار دشوار و طاقت‌فرساست.

شهردار بندر انزلی رضا پورشعبان مدعی‌ست که برای کمک به مرحوم شوریده، توانسته بود با موافقت کارفرما وی را به واحد کمپوست منتقل کند و ایشان از طریق شرکت پیمانکاری ظریف‌کاران در قسمت بازیافت زباله کار می‌کرده است.
و کارگر دیگری که حدود یک ماه قبل‌تر و در نیمه‌های شهریور ماه خودکشی کرده است یکی دیگر از کارگران پیمانکاری شهرداری بوده که گفته می‌شود در محل کارش خودکشی کرد.
شهرداری بندر انزلی، پس از انتشار خبر فاجعه‌ی خودکشی کارگر دوم، در گفت‌گو با وب‌سایت دیار میرزا در رشت!  با بیان این‌که کارگرانی که خود را کشته‌اند بالای ۲۵سال سابقه‌ی کار داشتند، در اظهاراتی که حتا از سوی مخاطبین این سایت اصول‌گرا، دروغ خوانده شده، از التفاط و توجه‌ی خود به وضعیت کارگر مذکور گفته و از خود سلب مسئولیت کرده است.
دو نکته در میان سخنان رضا پورشعبان، شهردار بندرانزلی دارای اهمیت است. نخست این‌که خودکشی دومین کارگر، احمد علی شوریده، یکی از کارگران شرکت ظریف کاران بود که برای رفت و روب!  با شهرداری همکاری می کرده. (و نه بازیافت) و دیگر این‌که به زعم شهردار "برخی از سایت های مَجازی که گفته اند این فرد در محل کار خودکشی کرده، دروغ است. آن مرحوم در خانه خودشان و با طناب خود را حلق آویز کردند." هر دو اظهار نظر با این‌که برای فرار از مسئولیت بیان شده، اما هر دو نشان‌دهنده‌ی این است که مسئول مستقیم فاجعه‌ی خودکشی دو کارگر خدمات شهری بندر انزلی، متوجه‌ی شخص شهردار و البته سایر مقامات مسئول است. چرا و با چه سازوکاری شهرداری‌ها، جمع‌آوری زباله و بهداشت جامعه را به شرکت‌هایی واگذار می‌کند، که قادر به پرداخت حقوق کارگرانش نیستند و جان و زندگی کارگران زحمت‌کش را به خطر انداخته‌اند؟
یک منبع آگاه در شهرداری بندر انزلی که خواست نامش ذکر نشود در گفت‌وگو با ایرنا، اظهار کرد : پس از واگزاری امور خدمات شهری به شرکت‌های پیمانکاری بخش خصوصی، به رغم افزایش تورم حقوق‌ها کاهش یافته و از اضافه کار نیز خبری نیست و شرایط کار و فشار کارفرما بیشتر شده است . در حالی که بنا بر متن چهل و پنجمین صورتجلسه‌ی شورای اسلامی شهر بندر انزلی مورخ ۶/۲/۱۳۹۴ که علیرغم غیرعلنی بودن متن آن در وب‌سایت شهرداری بندرانزلی موجود است! "به پیشنهاد شهرداری بندر انزلی، جھت قدردانی و به پاس زحمات بی شائبه اعضای محترم كمیسیون" به آن‌ها  "تا سقف چاهارصد میلیون ریال از وظیفه‌ی... خدمات اداری بودجه‌ی مصوب سال ٩۴ طبق ضوابط ومقررات اقدام نماید" یعنی پول پرداخت شود.
این مصوبات در حالی‌ست که کارگران شهرداری بندر انزلی طی ماه‌های بعد از این بذل و بخشش‌ها از فرط فقر و بی‌نوایی اقدام به خودکشی کرده‌اند!
سرنوشت جان و روان جامعه‌ای را با عنوان خصوصی سازی، فدای تجربیات ورشکسته‌ی اقتصادی دیکته شده کردن؛ چنین تاوان سهمگینی دارد.
شرکت ظریف کاران که نام کامل آن در استان گیلان «شرکت ظریف کاران شهر باران» است. ببه استناد همان صورت‌جلسه‌ی شورای شهر بندر انزلی که طبق آن شهردار هم حضور داشته، علی‌رغم آن‌چه  "عدم توانائي پیمانكار در تامین بموقع ماشین آلات مورد نیاز و كندي در پشیرفت [پیشرفت] كمي و كیفي درغازیان به دلیل تحمیل كارگران از ناحیه شھرداري"  خوانده شده. و برخلاف آن‌که مصوبه‌ی شورای شهر صراحت دارد "باتوجه به نظریه كمیسیون حقوق، فرھنگي و اجتماعي شورا و توضیحات ارائه شده توسط شھردار محترم به اتفاق آراء با پیشنھاد شھرداري موافقت و مقرر گردید تا شھرداري بندرانزلي نسبت به تمدید قرارداد مجدد با شركت سبزینه قشم بمدت ۴ماه با ھمان شرایط قبلي طبق ضوابط و مقررات اقدام و درخصوص برگزاري مزایده جھت انتخاب شركت توانمند از طریق كمیسیون معاملات طبق قانون اقدام نمایند." یعنی تا انتهای مهرماه نباید مسئولیتی به شرکت خصوصی دیگر «ظریف کاران...» داده می‌شده، که شرح ادله‌ی آن در همین صورت‌جلسه چنین آمده است: "براساس مفاد قرارداد به شركت فوق [شرکت ظریف کاران شهر باران] ... كه متاسفانه بدلیل عدم كارائي لازم تازمانیكه تحت مدیریت مستقیم واحدھاي شھرداري فعالیت مي نمودند ھمچنان تمایل به آن داشته اند كه باتلاش مدیران شركت فوق و صبر و حوصله و درایت مدیران این شھرداري درحال رفع شدن كامل میباشد. بااین وصف درنھایت حداكثر ١٠٠ نفرازنیروھاي شركتي كه تحت پوشش شركت سبزینه قشم و عملا به عنوان زیرمجموعه شھرداري فعالیت مي نمودند ازبدنه شھرداري خارج شده و نیروھاي باقیمانده باشركت سبزینه قشم به مرز ٩٠ نفر رسیده است یكي از اھداف شھرداري پس از این ساماندھي استفاده بھینه ازنیروھاي باقیمانده كه تحت عنوان كارگران قراردادي- رسمي با شھرداري قرارداد دارند در واحدھاي مختلف میباشد كه فعلا دربخش ھاي خدمات شھري رانندگي خودروھا، فضاي سبز و... فعالیت مي نمایند میباشد تاضمن پركردن خلا موجود در صورت امكان به كاھش نیروھاي باقیمانده شر[ک‍]‍ت سبزینه قشم نیز بیانجامد. این مھم به دلایل گفته شده در تاخیر اجراي قرارداد باشركت ظریفكاران شهر باران بمدت ۶ماه بویژه درناحیه انزلي موجب شپري [سپری] شدن تمدید قرارداد باشركت سبزینه قشم كه ازتاریخ ۱۳۹۳/۸/١ صورت گرفته است. لذاجھت برگزاري مناقصه حجمي براي گرفتن پیمانكار واجد شرایطي براي تحت پوشش قراردادن آن بخشي ازخدماتي كه ھمچنان نیازبه حضوربخش خصوصي باشد (وظایف و نیروھاي باقیمانده باشركت سبزینه قشم) نیاز به تمدید قرارداد مجدد با شركت فوق بمدت ۴ماه با ھمان شرایط قبلي میباشد تا ضمن ساماندھي نیروھاي رسمي-قراردادي و ارزیابي نیازھاي واقعي اقدامات لازم معمول گردد. قابل ذكراست كه این شھرداري حداكثر طي یك ماه آینده مراحل ارزیابي و نیازسنجي را انجام وطي یك پكیج باشرح خدمات مشخص، خدمت آن شوراي محترم ارسال خواھد نمود خواھشمند است دستور فرمائید اقدامات لازم معمول و نتیجه به این شھرداري اعلام گردد."
بدینسان "صبر و حوصله و درایت مدیران شهرداری"، جان دو کارگر را گرفت. اين در حالی‌ست که پیشتر طبق قراردادی كه بين شهرداری و شركت ظريف كاران شهر باران منعقد شده از تاريخ ۲۰/۹/۱۳۹۲  رفت و روب، جمع آوری بارگيری و حمل زباله‌های محدوده‌ی شهر بندرانزلی و ساير [همه‌ی] امور خدمات شهری به این شرکت، که ماه‌ها بعد مشخص شد کارایی لازم را نداشته، واگذار شده بود. این هم یکی دیگر از ادله‌ی "صبر و حوصله و درایت مدیران شهرداری"...!
در جلسه‌ی نهایی کردن و تکمیل کار شرکت ظریف کاران شهر باران نيز اعلام شده بود که: هیچ یک از اعضای شورا حق دخالت در کار پیمانکار [شرکت ظریف کاران] را ندارند بلکه کار شورا فقط نظارت است اگر دخالتی هم صورت پذیرد توسط شخص شهردار انجام خواهد شد.
دو انسان به دلیل فشار روانی ناشی از فقر مطلق، در شهر کوچک بندرانزلی، تنها تصمیمی را که می‌توانستند، یعنی تصمیم به مرگ و کشتن خویش، را گرفته و خود را کشته‌اند؛ این فاجعه‌ای است که مشابه‌اش در کشورهایی منجر به رخداد انقلابات و تحول نظام سیاسی شده است. باید در اسرع وقت حقوق سایر کارگران معترض (در همه‌ی موارد و همه جا از کارگران پوشش و الکتریک رشت گرفته، تا معلمین و کارکنان برق منطقه‌ای گیلان و...) پرداخت و کارگران تحت پوشش حمایات لازم و کافی ـ برای جبران صدماتی که به آن‌ها و خانواده‌هایشان وارد شده ـ قرار گیرند.
شرکت موسوم به ظریف کاران...، پیش‌تر هم به دلیل رانت و وابستگی‌هایی، علی‌رغم اثبات ناکارآمدی‌اش، در سایر شهرستان‌های گیلان اختیار امور خدمات شهری را به‌دست گرفته.  فعالان کارگری ضد سرمايه‌داری در گيلان در تاريخ ۱۳۹۱/۵/۱۷ ضمن گزارش مفصلی از شرکت‌های خصوصی پیمانکاری شهری درباره‌ی اعتراضات کارگران خدماتی شهرداری رشت، درباره‌ی شرکت موسوم به ظریف‌کاران چنین نوشتند که: "کارفرمای این شرکت در گذشته فردی ضد کارگر به نام جمشیدی از اهالی کرج بود فعلاً این شرکت در اختیار دو تن از مدیران بازنشسته شهرداری بنام های پورکار و ملکی می باشند. پور کار در گذشته از فالانژیستهای محله‌ی باقر آباد بود. در این شرکت بیش از ٢٠٠ کارگر خدمات شهری مشغول به کار هستند و دستمزد هایشان نیز با تاخیر ١۵-٢٠ روز به آنها پرداخت می شود. آخرین قرارداد بسته شده با کارگران بصورت قرارداد یک ماهه موقت در برج فرودین بود علیرغم اعتراضات مکرر کارگران هنوز تمدید نشده است."
بماند که در این زمینه به نام‌های شرکت‌های پیمانکاری مشابه مانند شرکت ظریف کاران فارس و ظریف کاران ایذه و... هم بر می‌خوریم که جملگی در حوزه‌ی خدمات شهری و در قرارداد با شهرداری‌ها و قرارگاه‌های سازندگی!!! فعال هستند. مشخص نیست، این نامِ بی کفایت در سایر استان‌های کشور چه جنایاتی را با استثمار و بهره‌کشی از کارگرانِ خدمات شهری مرتکب شده. بماند!
آن‌چه مشخص است این‌که مدت‌هاست کارگران خدمات شهری در گیلان نسبت به عملکرد  شرکت‌هایی که شهرداری به بهانه‌ی خصوصی سازی و رفع مسئولیت از دستگاه دولت، اختیار امور کارشان را به آن‌ها داده اعتراض دارند. اعتراضی که بنا بر اعلام فعالان کارگری ضد سرمایه داری گیلان، در آخرین مورد، در راهپیمایی کارگران خدمات شهری در اعتراض به دستمزدهای معوقه روز یکشنبه ۸/۶/۱۳۹۴ کارگران شهرداری رشت نسبت به عدم پرداخت به موقع حقوق خود توسط این شرکت اعتراض کردند. و پس از آن دو تن از نمایندگان کارگران از کار تعلیق شدند!
رضا پورشعبان شهردار بندر انزلی و شرکت ظریف کاران... تنها مهره‌ای کوچک از دستگاه عریض و طویلی‌اند که در حال استثمار و بهره‌کشی از توده‌های تحت ستم و استبداد زده‌‌ی گیلان و کل کشور هستند. اعتصابات فراگیر کارگری و نارضایتی عمومی جامعه که در تنگنای معاش و درگیر مشقات زندگی‌ست، چنین فجایع خودکشی و قتل را در زمره‌ی اخبار و حوادث روزانه درآورده است. مرگ شفقت‌بار تنها یک کارگر ـ به دلیل ظلمی که از سوی «حاکمیت» به‌عنوان «کارفرما» به وی شده ـ آن‌قدر عظیم است که کل حاکمیت باید پاسخ‌گو باشد. نه تنها یک مدیر شهری ناکارآمد. و باید که شرِّ این نظلم مستبدِ آدم‌کش را از سر مردم تهی‌دست کم کرد. فاجعه‌ی خودکشی دو کارگر شهرداری بندر انزلی بی شک جنایت در حق کارگران است و باید در اسرع وقت مورد رسیدگی و پیگیری قضایی قرار بگیرد.
توضیح:
پیوندها و ارجاعاتِ این یادداشت را در متن منتشر شده در وبلاگ «ازگیل» می‌توانید ببینید.
۱-  آن‌چه در میان " "   آمده، نقل قول است و به همان‌صورت و با همان رسم‌الخط که نوشته شده، آورده شده.
۲-  هر آن‌چه در [ ]   آمده، به متن اصلی اضافه شده؛ متاسفانه منشیان اداری (نه حتا مانند کاتبان درباری!) آداب نوشتن را مراعات نمی‌کنند و سوادِ تنظیم صورت‌جلسات و متون رسمی و اداری خودشان را هم ندارند.
۳-  هرجا واژگان برجسته شده، تاکید از وبلاگ «از گیل» است.
تصاویر پیوست:
جلسه بررسي وضعيت شركت ظريف كاران با حضور شهردار ومسئولين شهری تاريخ ۲۰/۹/۱۳۹۳
رضا پورشعبان (شهردار بندر انزلی) در حال تسلیم قرار داد به نماینده‌ی شرکت ظریف کاران ۲۵/۹/۱۳۹۳
رضا پورشعبان (شهردار بندر انزلی) و تعدادی از مسئولین در تشییع جنازه‌ی احمد علی شوریده ۱۷/۷/۱۳۹۴

احمد زاهدی لنگرودی
http://ahmadzahedi.blog.ir
ahmadzahedi@gmail.com